حدیث بیست و سوم
سخنران: حجت الإسلام والمسلمین معاونیان
موضوع سخنرانی: صله رَحِم
بسم الله الرحمن الرحیم
به یاد دارید که گفتیم کل جامعه ما و هر جامعه ای، مثل پیکر انسان می ماند که همچنان که تک تک سلول ها در تن ما باید سالم باشد تا مجموعه ی تن ما سلامت داشته باشد، پیکره ی اجتماع نیز باید تک تک سلول هایش که همان خانواده است و کانون های مختلف خانوادگی سالم باشند.
در سلول ها، عاطفه و در خانواده ها، احساس، عطوفت، محبّت، صمیمیّت و اُنس، با هم موج بزند و وجود داشته باشد تا تک تک سلول ها سالم باشند و کلّ پیکر نیز عافیت داشته باشند.
البتّه می دانید که سلول ها در کنار هم، یک ارتباط سلولی دارندکه اگر آن نباشد، باز بدن شما رنجور و تن و پیکر ناتوان می شود. بنابراین گرچه تک تک خانواده ها در جامعه، نیاز به محبت و مِهر درونی دارند اما خانواده ها باید در کنار هم ارتباط و اتصال داشته باشند تا مجموعه جامعه بتواند به سلامت بماند.
از همین جهت است که می بینید در روایات اهل بیت، برای ارتباط خویشاوندی و مهر و محبت فامیلی و به تعبیر زبان قرآن و زبان عربی صله رحم بسیاربسیار لازم و ضروری و شایسته و نیکو شمرده شده است.
در روایات اهل بیت تعابیر فراوانی داریم که باید صله رحم انجام داد و باید از قطع رحم و بریدن از فامیل و خانواده های وابستگان پرهیز داشت اگر کسی این رابطه را کاملاً برید و قطع کرد، گناه کبیره انجام داده است.
در همین راستا درحدیثی از امام رضا(علیه السّلام) آمده است: «صِلْ رَحِمَکَ وَلو بِشَرْبَهٍ مِن ماءٍ، و أفْضَلُ ما یُوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ کَفُّ الأذى عنها». «پیوند خویشاوندى خویش را حتى با جرعه اى از آب محکم کن و بهترین راه براى خدمت به آنان(خویشاوند خویش) این است که(لااقل) از تو آزار و مزاحمتى نبینند». (بحارالانوار، جلد ۷۱، صفحه ۱۰۳)
این نکته بسیار مهمی است که گفت: مرا به خیر تو امید نیست شرّ مرسان. بسیاری از خویشاوندان، به جهت فضولی های اضافه و دخالت های غیر لازمی که در زندگی هم می کنند، از هم می بُرند و رابطه شان با هم قطع می شود.
برخی از خویشاوندان به جهت زخم زبان ها و طعنه ها و آزارها، از همدیگر و از خانواده های هم قطع رابطه می کنند و کاملاً جدا می شوند و فاصله بین آن ها ایجاد می شود.
سعی کنیم در زندگی شخصی و امور بسیار خصوصی خانواده ها و خویشاوندان نزدیک و دورمان، دخالت نکنیم. اجازه دهیم که آن ها زندگی خودشان را بکنند و در غیر حلال و حرام، چیزی به آن ها نیاموزیم.
البته «نهی از منکر و امر به معروف» امر دیگری است. هرکسی در زندگی خود با سلیقه و مرام و روشی که برگزیده عمل می کند در زندگی آنان دخالت نکنیم و آن ها را نیازاریم و اگر خویشاوند خود را نیازردیم، امام رضا فرمودند: همین، بهترین صله رحم است.
اثر صله رحم، طولانی شدن عمر و برکت و رحمتی است که به زندگی شخص شما می بارد. اگر وسعت رزق، سلامت و طول عمر می خواهید با خویشاوندان خود رابطه ای صمیمی داشته باشید و از آن ها دوری نکنید.
البته اگر می بینید خویشاوندی گنه کار است و رابطه شما با او منجر به گناه آلودگی خواهد شد، همراه آن ها گناه نکنید. سعی کنید رابطه در یک حد خاص حفظ شود که به گناه آلوده نشویم ـ حتی به پیامی و تلفنی ـ ولی وارد محیط گناه خویشاوند نشویم.
ارتباط با خویشاوند و صله رحم به جای خودش نیکوست تا حدی که مارا به گناه نیاندازد. اگر به گناه درانداخت، باید دورادور از او بپرهیزیم و دورادور با او ارتباط داشته باشیم. در فضای مجازی امروزه و وسایل ارتباط جمعی نوین، این که از دور با کسی سلام و علیکی داشته باشیم و از او نبریده باشیم، آسان و راحت است.
موفّق باشید به صله رحم و پیوند با خویشاوندان به شرط پرهیز از گناه.
طبق فرمایش امام رضا (علیه السلام) بهترین صله رحم چیست ؟
۱- کمک به ارحام
۲- دیدار با ارحام
۳- عدم آزردن ارحام
۴- پذیرایی از ارحام
گزینه صحیح: ۳