حدیث نوزدهم
سخنران: حجت الإسلام والمسلمین معاونیان
موضوع سخنرانی: حقّ والدین
بسم الله الرحمن الرحیم
می دانید که پیکر آدمی وقتی سالم است که تک تک سلول های بدن او با سلامت و عافیت باشد و به حیات خود ادامه بدهند یعنی حیات تمامی این اندام و پیکر ما وقتی عافیت و سلامتش کاملا تضمین شده است که هر سلولی در درون خودش و در تشکیلات درون سلولی خودش درست کار کند.
از همین جهت اسلام به صله رحم و خانواده بسیار بسیار اهمیت داده است. خانواده در حقیقت تک سلول های پیکره اجتماع است. در درون خانواده بسیار اهمیت دارد که روابط افراد درونی یک خانواده بسیار صمیمی و پر محبت و با احترام باشد.
در همین راستا می بینید که در اسلام، آیین تشیع و آیین حقیقت و آیین یکتاپرستان به احترام شدید و خضوع و اظهار فروتنی و خاکساری در مقابل پدر و مادر اهمیت و تأکید بسیار شده است.
حق مادر را بسی اهل بیت تأکید کردند در احادیثی از پیامبر و ائمه دستور رسیده است که به پدر و مادرت نیکویی کن و بِرّ داشته باشید «بِرّ والدیک» و به ما فرموده اند که: به پدر و مادر نیکویی کن هر چند که به تو ظلم کرده باشد. چرا که آنان حق عظیم بر تو دارند.
امام سجاد در رساله حقوق- که حقوق مختلف افراد را بیان می کند- فرموده: حق پدر تو بر تو این است که بدانی هر چه که در خود از نیکی و خوبی و کمال و امور گوناگون می بینی و این صفت تو را خود شیفته کرده است و درخودت می پسندی، بدان که اگر پدرت نبود تو نبودی که این نیکویی ها و خوبی ها را داشته باشی.
حق مادر نیز بسیار بسیار عظیم است چندان که در روایات ما بیان فرموده اند که حق مادر به طور کلی قابل جبران نیست.
شخصی خدمت امام صادق(علیه السّلام) رسید و عرض کرد: من مادری پیر و فرتوت دارم که عجوزه و زمین گیر شده است، به گونه ای که من غذا را درون دهان او می گذارم و همه ی امور او را انجام می دهم و تیمار می کنم و رسیدگی کامل می کنم. آن قدر به مادرم رسیدگی کردم و مادرم را با این حالت ناتوانی که دارد به دوشم گذاشتم و او را به حج بردم و همانطور که او بر دوش من بود تمام اعمال او را انجام داده ام آیا من حق مادرم را به جای آورده ام؟! امام عرض کردند: حتی حق یک شب او را انجام نداده ای. معصومین(سلام الله علیهما) ما را از بزرگترین گناهان کبیره که عقوق والدین است پرهیز داده اند.
عقوق والدین چیست؟!
قال مولانا ابالحسن الرضا(علیه السّلام): «مَن أحْزن والِدَیه فَقَد عَقّهُما». «کسی که پدر و مادر خویش را غمگین سازد، عاقّ والدین شده است و گویا از آن ها بریده است». (بحار الانوار، جلد ۷۴، صفحه۶۴)
در روایات داریم که بوی بهشت از پانصد فرسخی استشمام می شود اما عاقّ والدین و کسی که با مادر و پدر بدرفتار و کج رفتار بود و در مقابل پدر و مادر غرور داشته و شقاوت و تکبر ورزیده این بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد. یعنی از بهشت جاودان دور می ماند.
باید خیلی مراقب باشیم که در مقابل پدر و مادر نهایت ادب، خاکساری، فروتنی و افتادگی را پیشه کنیم و سعی کنیم که آنان را نرنجانیم و بر خلاف رضایت آنان گامی بر نداریم.
اثر رعایت پدر و مادر برکت، عزت، وسعت رزق و طول عمر است و اثر ناراحتی پدر و مادر و رنجیده شدن آنان نکبت، ضیق معیشت، گرفتاری، زندگانی پر نکبت و نهایتاً کم شدن عمر است.
امیدواریم خدای متعال همه ما را توفیق بدهد تا از این امتحان سخت «رعایت حال پدر و مادر» سر بلند بیرون آییم.
طبق فرمایش امام رضا (علیه السلام) چه کسی عاق والدین است ؟
۱- کسی که مدت ها به دیدار آن ها نرفته باشد
۲- کسی که به آن ها پرخاش کرده باشد
۳- کسی که آن ها را غمگین سازد
۴- عاق والدین در صورتی است که والدین از فرزند بیزاری جویند
گزینه صحیح: ۳