آیا دعای غیر مستجاب داریم؟! یعنی دعایی که خداخدا کنیم و ربّنا کنیم و از صمیم جان خدا را صدا کنیم، آیا می شود که هیچ فایده و اثری برای ما نداشته باشد و به یک معنا نشنیده بماند؟!

امام سجاد(علیه السّلام) فرمودند: «للداعی احدی من الثلاث». «برای شخصی که دعا می کند، یکی از این سه چیز لاجرم خواهد بود. یعنی امکان ندارد یکی از این سه چیز نباشد و حتماً یکی از از این سه فایده و سود به او خواهد رسید». «إِمَّا أَنْ یُسْتَجَابَ لَهُ». «یا این که دعایش مستجاب می شود و حاجت او روا می شود» که بسی عالی و مطلوب است. «وَ إِمَّا أَنْ یُدَّخَرَ لَهُ». «یا دعایش به ظاهر مستجاب نمی شود».

امّا همین دعا کردن و ربّناکردن و خداخدا گفتن، برای او ذخیره ی فردای او خواهد شد. یعنی چه؟! در حدیث دیگری آمده است که: خدای متعال در روز قیامت می فرماید: ای فرشتگان! من شرم و حیا می کنم از بنده ام و از او خجالت می کشم. فرشتگان می گویند: یا رب! چگونه ممکن است که تو وجود عالی اعلی، خدای باری تعالی، از بنده ات خجالت بکشی و شرم کنی. چرا؟! خدای متعال می فرماید: به این جهت که او در دنیا از من حاجتی خواست و به صلاحش نبود که من به او بدهم. ـ طفل خرما دوست دارد صبر فرماید حکیم ـ و چون به مصلحتش بود، به او ندادم. اکنون از او شرم می برم که بنده من از مَنِ کریم، چیزی خواسته است و من ندادم. در عوض آنچه که به او ندادم این همه پاداش به او بدهید.

امام می فرمایند: آ نقدر به او پاداش و لطف می دهند و می بخشند و موهبت می کنند که این بنده آرزو می کند که ای کاش حال که در عوض دعاهای مستجاب نشده این همه ثواب و لطف به من می رسد هیچ دعایی در دنیا مستجاب نمی شد که خدا در قبال دعاهای مستجاب نشده این همه جایزه می دهد. «اما ان یطفأ به دعا ئهی عنه البلاء».(التمهید، ۱۰، ۲۹۷)

یک قِسم دیگر، دعا مستجاب نشده و حاجت شخص برآورده نشده و برای روز قیامت هم ذخیره نمی شود ولی به سبب این دعاکردن و ربّنا گفتن و خداخدا کردن، خدا بلای دیگری که باید به او اصابت کند را از او دور می کند.

پس در هر حال هر ربّنای ما و هر خداخدا کردن ما در رمضان و غیر رمضان بی اثر نیست و برای ما برکتی دارد و منفعتی می آورد. سعی کنیم بسیار دعا کنیم – هر وقت خوش که دست دهد مغتنم شمر – در سحر رمضان، در هنگام افطار، در هنگام نماز، در تعقیبات نماز و حتی در نیمه شب در بستر که گاهی بیدار می شویم و از این پهلو به آن پهلو می غلطید، غنیمت بدانید! یک «یاالله» و یک «یارب» و یک «یاخدا» بفرمایید. دعا می تواند همه چیز را حتی تقدیر را عوض کند و حتی قضای الهی را تغییر دهد.

امام محمدباقر(علیه‌السلام): «الدّعاُ یَرُدُّ القضاءَ وَ قَد اُبرِمُ اِبراماً». دعا(آن چنان است) که مقدّرات حتمی الهی را دگرگون می‌کند.(اصول کافی، جلد ۴، صفحه ۲۱۶)

دعا می تواند قضا و حکم الهی را در سرنوشت ما تغییر دهد هرچند که آن حکم و قضا و قدر محکم و غیر قابل تغییر شده باشد. دعا می تواند تغییر را ایجاد کند و خدای متعال آن چه را می خواهد از تقدیر ما محو می کند و تقدیری بهتر و شایسته تر و پر منفعت تر برای ما می نویسد.

اوج دعا و البته بهار نیایش ها، رمضان است. مخصوصاً شب های قدر که می توانیم با دعا و توسل به ساحت صاحب الامر امام زمان و خواستن از خداوند قادر رحمان که مجموعه ی تقدیرات بهتر و پرخیر و برکت تر را برای خود رقم بزنیم.

دعا کنیم که خدا به ما توجّهی کند و فرج امام ما را برساند.